گسکت

فروش گسکت (Gasket)

گسکت در لغت نامه فارسی به معنای درز بند و لایی می­ باشد. در فرهنگ اصطلاحات فنی، گسکت به این گونه تعریف شده است:

گسکت یک درز گیر (درز بند) مکانیکی می ­باشد­ که به­ گونه­ ای طراحی شده­ تا در فضای خالی بین دو شیء ­(اتصالات فلنجی)­ که تحت فشار هوا یا آب هستند قرار­ گرفته تا از نشتی سيال از لایی كه بين سطوح فلنج قرار مي گيرد جلوگیری به عمل آید و به اصطلاح آب ­بندی گردد. گسکت­ ها به‌ طور معمول از برش موادی که به صورت ورق­ ها می باشند، تولید می ­شوند همچون گسکت­ های مقوایی، لاستیکی، سیلیکونی، فلزی، نمدی، فایبرگلاس و یا پلیمر های پلاستیکی، گسکت­ ها در موارد خاص شامل مواد آزبستی نیز می­ باشد.

گسکت­ ها بر اساس فلزی یا غیر فلزی بودن به ترتیب زیر تقسیم ­بندی می­ گردد:

  • Metallic (فلزی)
  • Semi Metallic (نیمه ­فلزی)
  • Non Metallic (غیر­ فلزی)
  • گسکت فلزی و نمیه فلزی

گسکت­ ها با ساختار فلزی و نیمه فلزی دارای انواع مختلفی به شرح ذیل می ­باشد:

  • گسکت مارپیچی یا اسپیرال­ وند یا حلزونی (Spiral wound Gasket)
  • گسکت رینگی Ring joint Gaske
  • گسکت با پوشش فلزی Metal Jacketed Gasket
  • غیر فلزی
  • لاستیکی Rubber
  • گرافیت Graphite
  • تفلون PTFE
  • ترکیبی Synthetic
کد­ ها و استاندارد های مورد استفاده در طراحی و تولید گسکت
نوع گسکت استاندارد طراحی و ساخت گسکت گسکت های تحت پوشش نوع فلنج های مورد استفاده استاندارد فلنج های
مورد استفاده
استاندارد لوله
(Pipe joint)
فلزی ASME B16.20 رینگی
مارپیچی
پوشش فلزی
سطح تخت
سطح برجسته
ASME B16.5
ASME B16.47
API 6A
API 601 پوشش دو لایه
مارپیچی
گرد
سطح برجسته
اتصالات لوله فلنج
ASME B16.5
API 605
MSS SP44
(NPS)
ASME B36.10M
BS 3381 مارپیچی فلنج فلزی BS 1560
BS 10
BS 4504
نیمه فلزی ASME B16.20 رینگی
مارپیچی
پوشش فلزی
سطح تخت
سطح برجسته
ASME B16.5
ASME B16.47
API 6A
  
API 601 پوشش دو لایه
مارپیچی
گرد
سطح برجسته
اتصالات لوله فلنج
ASME B16.5
API 605
MSS SP44
(NPS)
ASME B36.10M
BS 3381 مارپیچی فلنج فلزی BS 1560
BS 10
BS 4504
 
غیر فلزی ASME B16.21
ASTM F36
واشر نرم
Cut gasket
سطح تخت
سطح برجسته
ASME B16.5
ASME B16.47

1- گسکت ­های مارپیچی (Spiral wound gasket):

این نوع گسکت دارای یک لایه از جنس فولاد ضد ­زنگ و یک لایه پرکننده از جنس آزبست یا تفلون و یا گرافیت می ­باشد که با مقطع V شکل و بصورت فشرده دور هم پیچیده شده است. (مقطع V شکل باعث می­ شود این گسکت­ ها فشار بیشتری تحمل کنند) ضخامت این نوع گسکت برای تمام اندازه­ ها و کلاس ­ها یکسان می­ باشد. این گسکت­ ها از ترکیب یک فلز شکل داده شده سیمی و مواد نرم پرکننده تشکیل گردیده­ اند. شکل این گسکت­ ها هنگامی­ که در بین دو فلنج فشرده می­ گردند تاثیر زیادی در آب­ بندی دارد. این نوع لایی­ ها ممکن است دارای رینگ داخلی و یا رینگ خارجی باشند که رینگ داخلی میزان خوردگی فلنج را کاهش داده و از اجزای آب­ بندی محافظت می­ کند و رینگ خارجی برای صحیح نصب کردن لایی کاربرد دارد. معمولاً جنس این رینگ­ ها فولادی و ضخامت آنها حداکثر 3.5 میلی متر می ­باشد. ارتجاعی بودن و مقاومت گسکت­ های مارپیچی عواملی هستند که این گسکت را به عنوان یک گزینه مناسب برای استفاده در کاربرد های متنوع متمایز ساخته است.

این نوع لایی در فلنج­ های ساده و فلنج ­های با سطح برجسته و فلنج­ های زبانه و شیاردار استفاده می­ شود.

در بسیاری از مکان­ های صنعتی همانند پالایشگاه ­ها، انواع سایت­ های فرآیند های شیمیایی، نیروگاه ­ها و همچنین صنایع هوایی استفاده از این نوع گسکت­ ها فراوان می­ باشد.

گسکت­ های حلزونی از سایز 2/1 اینچ تا 60 اینچ در دسترس می ­باشد.

متریال بکار رفته در گسکت های اسپیر ال وند
رینگ ها جنس فلز مارپیچی ماده پر کننده
فولاد کربن استنلس استیل 304 گرافیت
استنلس استیل 304 استنلس استیل 316L PTFE
استنلس استیل 304L استنلس استیل 304L میکا
استنلس استیل 316 استنلس استیل 309  ویتون
استنلس استیل 316L استنلس استیل 310 آزبست
استنلس استیل 316Ti استنلس استیل 316Ti   گرافیک میکا 
استنلس استیل 310 استنلس استیل 317L سرامیک
استنلس استیل 321 استنلس استیل 321 ترمیکولیت 835
استنلس استیل 347 استنلس استیل 347 ترمیکولیت 735
استنلس استیل 410 استنلس استیل 430 PTFE بدون سینتر 
اینکنل 600 استنلس استیل 17-7PH
اینکنل 625 آلیاژ 20
مونل مونل
 تیتانیوم   تیتانیوم
نیکل نیکل 200
اینکنل 800 اینکنل 600-625
آلیاژ 20 اینکنل X-750
اینکنل 20 هاستلوی B2-C276
هاستلوی B-2 اینکنل 800-825
هاستلوی C276   دوبلکس 
زیرکونیوم
 تانتالوم
مس
برنز Phos
فولاد کربن

ویژگی واشر های اسپیرال

به دلیل استفاده از چندین حلقه متوالی نوار فلزی که توام با نوار میانی (فیلر) پیچیده می شود، واشر های اسپیرال قابلیت آب بندی بسیار خوبی دارند.
با انتخاب جنس مناسب برای نوار فلزی و نوار فیلر، واشر اسپیرال کلیه کاربرد های صنعتی تا فشار 200 بار و محدوده حرارتی -200 تا 1000 درجه سانتی گراد و انواع محیط های شیمیایی را پوشش می دهد.
بر حسب شرایط محیط نصب واشر (دما، فشار، و غیره) نوار فلزی از جنس فولاد های ضد زنگ (Stainless Steel 304 316 321) مس، نیکل و یا تیتانیوم انتخاب می گردد. نوار فیلر نیز بر حسب نیاز از جنس گرافیت، تفلون، سرامیک و یا مواد نسوز انتخاب می گردد.
بدلیل قابلیت ارتجاعی مناسب، واشر های اسپیرال در برابر ارتعاش، شوک حرارتی و شوک فشار بسیار مقاوم می باشند.
سهولت نصب یکی از ویژگی های بارز واشر های اسپیرال می باشد. بدلیل عدم استفاده از چسب در هنگام مونتاژ این واشر ها، تعویض و جایگزینی واشر های اسپیرال بسیار آسان می باشد. واشر های اسپیرال هیچگونه اثر تخریبی بر روی سطوح فلنج ندارد.

 

کاربرد واشر های اسپیرال در دما های مختلف
جنس فلز حد پایین دما (سانتی گراد) حد بالای دما (سانتی گراد)
گرافیت -212 510
تفلون -240 230
آزبست -150 450
 سلزمیک  -212 1090
میکا گزافیت -212 345

انواع گسکت های اسپیرال وند بر اساس رینگ داخل و خارج

  • گسکت اسپیرال وند بدون رینگ
  • گسکت اسپیرال وند با رینگ داخل
  • گسکت اسپیرال وند با رینگ خارج
  • گسکت اسپیرال وند با رینگ داخل و خارج

2- گسکت رینگی (Ring Joint Gasket)

این نوع گسکت ها بر اساس استاندارد های API 6A و ASME B16.20 ساخته می شوند و جهت اتصالات فلنج های نوع (Ring Type Joint:RTJ) منطبق بر استاندارد های API 6Aو ASME B16.5وMSS SP44 استفاده می شود. جنس آنها با توجه به فرآیند معمولاً از استنلس استیل 304 یا 316 و یا آهن نرم (Soft Iron) می باشد. و دارای مقطع بادامکی (Oval) و یا 8 ضلعی (Octagonal) می باشد.

قابلیت تحمل فشار و دمای بالایی را دارند و در محیط هایی که عامل خورندگی وجود دارد استفاده می گردد. همواره توصیه می گردد سختی جنس گسکت های رینگی از سختی فلنج های مورد استفاده کمتر باشد.

مواد تشکیل دهنده گسکت رینگی
جنس رینگ علامت اختصاری سختی (برینل) مواد تشکیل دهنده
آهن نرم D 90 آهن نرم
فولاد کم کربن S 120 فولاد کم کربن
آلیاژ کروم مولییدن F5 130 کروم (4-6) مو (0.5)
استیل ضد زنگ 304 S305 160 S.S 304
استیل ضد زنگ 316 S316 160 S.S 316

3- گسکت با پوشش فلزی (Metal Jacketed Gaskets)

این نوع لایی از جنس آزبست، تفلون و یا گرافیت می باشد که از زیر و رو با صفحه فلزی پوشش شده است. ضخامت این نوع لایی برای تمام اندازه ها و کلاس ها برابر 4.5 میلی متر +0.25 می باشد و قطر خارجی آن در یک اندازه مشخص برای تمام کلاس ها یکسان می باشد.

می توان این گسکت ها را به همراه تقسـیم کننده های یک تکه یا جوشی تولید نمود. مقطع پوشش نیز مسطح یا موج دار می باشد.

این نوع لایی در فلنج های با سطح برجسته و فلنج های زبانه و شیار دار و مبدل های حرارتی استفاده می شود.

 

مواد تشکیل دهنده گسکت با پوشش فلزی
ماده پر کننده جنس پوشش فلزی بالاترین فشار (Mpa) بالاترین دما (درجه سانتی گراد)
گرافیت
آزبست
غیر آزبست
کربن استیل 6.4 300
مس 6.4 400
استیل 316 – 304 6.4 530

گسکت لاستیکی

گسکت های لاستیکی در لوله کشی های مخازن و پروژه های مربوط به آب کاربرد دارند. نوع مسطح این گسکت ها از ورق لاستیکی بریده می شود. مدل تقویت شده با رینگ فلزی برای فشار های بالا مناسب می‌باشد. در نوع تقویت شده می توان با جایگزین نمودن بخش لاستیکی از رینگ فلزی به دفعات استفاده نمود.

 

ویژگی های انواع گسکت های لاستیکی
ویژگی ها محدوده دمایی (درجه سانتی گراد) سختی جنس علامت اختصاری
انعطاف و جهندگی بالا، مانایی فشار عالی، مقاومت سایش خوب، مقاومت شمیایی متوسط -70 تا 120 65 لاستیک طبیعی NR
مقاومت ازن عالی، مقاومت خوب در برابر مواد نفتی و هیدروکربن ها، مقاومت شیمیایی مناسب -40 تا 121 70 نئوپرن CR
مقاومت عالی در برابر مواد نفتی (نفت، بنزین، گازوئیل و روغن ها) -59 تا 121 80 نیتریل NBR
 مقاومت عالی در برابر عبور گاز ها، مقاومت ازن خوب، مقاومت  شیمیایی عالی خصوصاً در برابر مواد قطبی، اسید ها و باز ها -59 تا 121 80  بوتیل IIP
مقاومت در برابر ازن عالی، مقاومت اسیدی خوب، مقاومت قلیایی بسیار خوب -20 تا 205 75 اتیلن
پروپیلندین
EPDM
 مقاومت سایشی بسیار خوب -57 تا 150 80  استایرن
بوتادین 
SBR
مقاومت حرارتی و شیمیایی بسیار بالا، مقاومت اکسید و ازن بالا -40 تا 100 80 ویتون FKM
مقاومت حرارتی و شیمیایی بالا -55 تا 210 70 سیلیکون  SI
مقاومت جوی عالی، مقاومت شیمیایی بسیار عالی، مقاوم در برابر مواد نفتی، عایق الکتریکی بسیار خوب -40 تا 140 50 تا 70 هیپالون CSM
نحوه قرار دهی گسکت

در یک اتصال فلنجی، کلیه اجزاء باید بصورت کاملاً صحیح قطعه آب بند را در بر بگیرند. در بیشتر موارد بروز نشتی، عدم بکارگیری صحیح همین نکته می باشد.

علائم خرابی مشاهده شده روی گسکت و علل بروز و راه حل پیشنهادی
علائم مشاهده شده بر روی گسکت علت بروز نشتی راه حل پیشنهادی
گسکت دچار خوردگی شدید شده است جنس گسکت متناسب با شرایط کاری آن نیست جنسی که مقاومت بهتری در برابر عوامل خورنده داشته باشد انتخاب نمایید
گسکت اکسترود شده است گسکت متناسب با فشار کاری سیستم انتخاب نگردیده است. جنسی که دارای تحمل بیشتری (چگالی بالاتر) باشد جایگزین نمایید.
گسکت مچاله شده است گسکت متناسب با فشار کاری سیستم انتخاب نگردیده است. جنسی که دارای تحمل فشار بیشتری باشد جایگزین نمایید. از رینگ های تقویت کننده استفاده نمایید .یا شرایط فلنج را بررسی کنید
 گسکت به دلیل درست قرار نگرفتن بر روی سطح برجسته فلنچ دچار آسیب شده است  نصب نادرست گسکت در سطح برجسته فلنج ابعاد گسکت را بررسی نمایید .گسکت باید کاملاً دقیق در محل سطح برجسته فلنج قرار گیرد تا کاملا سطوح بین دو اتصال را آب بندی نماید
علائم فشردگی بر روی گسکت مشاهده نمی گردد انتخاب نا صحیح جنس گسکت با توجه به نوع فلنج از مواد نرم تر یا ضخامت کمتر استفاده نمایید. سطح گسکت را کاهش دهید تا فشار سفت کردن پیچ ها کمتر شود.
ضخامت گسکت در محیط خارجی بیش از ضخامت آن در محیط داخلی است نمایانگر چرخش یا خمیدگی فلنج می باشد. ابعاد گسکت را طوری تغییر دهید تا گسکت در فاصله کمی از پیچ ها قرار گیرد. فلنچ را تقویت نموده و یا سطح گسکت را کاهش دهید.
گسکت در جهت محیطی به صورت یکسان فشرده نشده است روش سفت کردن پیچ ها صحیح نمی باشد. از روش ستاره ای برای محکم کردن پیچ ها استفاده نمایید.
ضخامت گسکت در جهت محیطی به صورت تناوبی متغیر می باشد نمایانگر تابیدگی فلنج است. فلنج را تقویت نمایید یا تعداد پیچ ها را افزایش دهید تا فشار پیچ ها بهتر توزیع گردد. در صورت تاب خوردن فلنج آن را تعویض یا ماشین کاری نمایید.
انتخاب گسکت مناسب

انتخاب Gasket مناسب جهت کاربرد های ویژه کار نسبتا سختی می باشد. در انتخاب یک Gasket موارد ذیل باید در نظر گرفته شود:

  1. مقدار دمایی که Gasket باید در آن دما کار کند.
  2. نوع سیالی که قرار است از داخل خط عبور نماید.
  3. مقدار فشاری که گسکت باید در آن فشار کار کند.
  4. نوع فلنج و تعداد پیچ هایی که قرار است فلنج ها را به هم متصل سازد.
  5. تعداد دفعات استفاده از گسکت
  6. قیمت و موجودی گسکت
مواردی که باعث از بین رفتن گسکت می گردد:
  • وجود ارتعاشات در سیستم
  • وجود ضربه قوچی در سیستم
  • قرارگیری نامناسب گسکت
  • در مسیر گرمایش قرار گرفتن
  • خزش گسکت (تغییر شکل تدریجی و کند آن تحت تاثیر نیروی ثابت با تنش مداوم)
  • فشار غیر یکنواخت از طرف فلنج های نگه دارنده گسکت
  • پائین بودن قدرت تحمل گسکت
  • پایین بودن قدرت استحکام پیچ ها
ویژگی واشر های اسپیرال
  1. به دلیل استفاده از چندین حلقه متوالی نوار فلزی که توام با نوار میانی (فیلر) پیچیده می شود، واشر های اسپیرال قابلیت آب بندی بسیار خوبی دارند.
  2. با انتخاب جنس مناسب برای نوار فلزی و نوار فیلر، واشر اسپیرال کلیه کاربرد های صنعتی تا فشار 200 بار و محدوده حرارتی -200 تا 1000 درجه سانتی گراد و انواع محیط های شیمیایی را پوشش می دهد.
  3. بر حسب شرایط محیط نصب واشر (دما، فشار، و غیره) نوار فلزی از جنس فولاد های ضد زنگ (Stailless Steel 304، 316، 321)مس، نیکل و یا تیتانیوم انتخاب می گردد. نوار فیلر نیز بر حسب نیاز از جنس گرافیت، تفلون، سرامیک و یا مواد نسوز انتخاب می گردد.
  4. به دلیل قابلیت ارتجاعی مناسب، واشر های اسپیرال در برابر ارتعاش، شوک حرارتی و شوک فشار بسیار مقاوم می باشند.
  5. سهولت نصب یکی از ویژگی های بارز واشر های اسپیرال می باشد. بدلیل عدم استفاده از چسب در هنگام مونتاژ این واشر ها، تعویض و جایگزینی واشر های اسپیرال بسیار آسان می باشد. واشر های اسپیرال هیچگونه اثر تخریبی بر روی سطوح فلنج ندارد.